Το μερίδιο της προσωπικής μας ευθύνης, ως ψηφιακοί «πολίτες»

ΑΠΟ http://www.huffingtonpost.gr/

Βερόνικα Σαμαρά    Συντονίστρια του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου

«Γεια σας. Ονομάζομαι A.Σ. Κάποιος χρησιμοποίησε τον κωδικό του γιου μου ηλικίας
10 ετών στο παιχνίδι Farmerama και έστειλε σε ένα φίλο του ένα υβριστικό απειλητικό κείμενο. Βέβαια, τα παιδιά της Δ' Δημοτικού που είναι το παιδί μου, γνωρίζουν ο ένας τον κωδικό του άλλου στα παιχνίδια. Σας παρακαλώ πολύ βοηθήστε με... η μητέρα του άλλου παιδιού απειλεί με μήνυση κατά του παιδιού μου.
Σας ενημερώνω ότι είναι το δεύτερο περιστατικό. Πριν ένα μήνα περίπου στο σχολείο είχε μπει στο Facebook, δεν έκανε αποσύνδεση όταν τελείωσε η ώρα του μαθήματος και όταν το παιδί μου ήταν σπίτι κάποιος έγραψε στο λογαριασμό του υβριστικά μηνύματα, πιθανόν κάποιο παιδί από το ολοήμερο στο σχολείο που πηγαίνει. Σας παρακαλώ να ασχοληθείτε με το πρόβλημά μας. Ευχαριστώ.»

Πώς να αντιμετωπίσουμε το παραπάνω μήνυμα; Πώς να βοηθήσουμε αποτελεσματικά, όταν έχουν καταπατηθεί όροι χρήσης των υπηρεσιών που αναφέρονται στην έκκληση της μητέρας του 10χρονου παιδιού, καθώς και βασικότατοι κανόνες ορθής και ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου;
Το Facebook ρητώς ορίζει ότι οι χρήστες του πρέπει να είναι ANΩ ΤΩΝ 13 ετών για να χρησιμοποιούν τον ιστοχώρο. Μάλιστα, κατά τη δημιουργία ενός προφίλ καλούμαστε όλοι να δηλώσουμε πως συμφωνούμε με τους Όρους Χρήσης και ότι έχουμε διαβάσει την Πολιτική Δεδομένων.
Οπότε το πρώτο ερώτημα που τίθεται, είναι ΓΙΑΤΙ πλειάδα παιδιών κάτω των 13 ετών δηλώνουν ΨΕΥΔΗ ταυτότητα για να είναι στο Facebook, δηλαδή έχουν καταστρατηγήσει τον παραπάνω όρο χρήσης του; Ρωτάμε αυτά τα παιδιά εάν είναι ωραίο να λέμε ψέματα για να αποκτήσουμε κάτι, και μας λένε χωρίς πρόβλημα «Ναι!». Τι διαπαιδαγώγηση λαμβάνουν τα σημερινά παιδιά, λοιπόν, για το μέλλον τους;
Και οι γονείς; Δεν διάβασαν τους όρους; Ή μήπως τους διάβασαν, και απλά τους αγνόησαν;
Οποιαδήποτε πλατφόρμα έχει σοβαρούς λόγους εάν αποκλείει μικρά παιδιά από τις υπηρεσίες της, συνεπώς αν τους αγνοούμε, δεν μπορούμε αργότερα να αναμένουμε ανάληψη ουδεμίας ευθύνης από τρίτους σε προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε.
Δεύτερο ερώτημα: Γιατί παιδιά δημοτικού έχουν πρόσβαση στο Facebook από το σχολείο τους, όταν αυτό ρητώς απαγορεύεται, μάλιστα με εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, εκτός ειδικών τεκμηριωμένων περιπτώσεων χρονικά περιορισμένης συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα;
Τρίτο ερώτημα: Γιατί δεν έχουμε μάθει στα παιδιά μας να μη δίνουν πουθενά τους κωδικούς τους, ούτε και στους καλύτερους φίλους τους, καθώς αποτελούν αυστηρώς προσωπικά δεδομένα, αποτελούν τα κλειδιά μας στο Διαδίκτυο, οπότε όσοι έχουν τα κλειδιά αυτά, μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν αναλόγως; Μήπως δεν το γνωρίζουμε αυτό ούτε εμείς, οι μεγάλοι;
Από τη στιγμή που ένα άλλο παιδί μπήκε στο λογαριασμό του παιδιού-θύματος, τότε δρα ανεξέλεγτα ως αυτό το παιδί, έχουμε δηλαδή 'κλοπή ταυτότητας', με μεγάλες πιθανότητες κακής κατάληξης για το παιδί-θύμα. Εξάλλου, γιατί κάποιος να κλέψει την ταυτότητα κάποιου άλλου, εκτός από κακό σκοπό; Διαδικτυακός εκφοβισμός, παρενόχληση, εξύβριση τρίτων, ακόμα και κλοπή αποκτηθέντων σε ένα παιχνίδι, είναι μερικά από τα αποτελέσματα μιας κλοπής ταυτότητας. Όσο, δε για το Facebook, εάν δεν αποσυνδεθούμε από το λογαριασμό μας, τότε ο αμέσως επόμενος επισκέπτης του Facebook στον ίδιο υπολογιστή θα βρεθεί αυτόματα μέσα στο δικό μας προφίλ!
Οπότε, εάν αντιληφθούμε οποιασδήποτε μορφής κλοπή ταυτότητας, πρέπει άμεσα να χρησιμοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας δίνει ο αντίστοιχος ιστοχώρος, για να μπορέσουμε να ανακτήσουμε τον έλεγχο του λογαριασμού μας (όπως π.χ. https://www.facebook.com/hacked για το Facebook).
Όσο, δε για το Farmerama: δε θα σταθούμε στην απόλυτη πεποίθησή μας ότι τόσο μικρά παιδιά δεν θα πρέπει να ασχολούνται με τέτοιες πλατφόρμες. Θα ασχοληθούμε με το γεγονός ότι ρωτούμε τα σημερινά παιδιά πόσες φορές πρέπει να ποτίζουμε τα λουλουδάκια και μας λένε "5 φορές την ημέρα". Γιατί, δεν γνωρίζουν πια τα αληθινά λουλούδια της φύσης. Ασχολούνται με εικονικά λουλούδια που αν δεν τα ποτίζεις συνεχώς θα μαραθούν...
Μήπως, λοιπόν, τελικά αρκετοί από εμάς ζούμε πια μόνο για τον ψηφιακό κόσμο και έχουμε ξεχάσει τον πραγματικό;

Η υπεύθυνη και ασφαλής χρήση των διαδραστικών τεχνολογιών ξεκινάει και από εμάς, τους χρήστες. Όταν, όμως, εμείς δε (θέλουμε να) γνωρίζουμε τα βασικά σημεία χρήσης του εργαλείου που λέγεται Διαδίκτυο, πώς θα προστατεύσουμε τα δικαιώματά μας και τα δικαιώματα των παιδιών μας, και πώς θα γνωρίζουμε τις υποχρεώσεις μας online; Πώς θα είμαστε προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις; Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πια το μερίδιο της προσωπικής ευθύνης που έχουμε ως «ψηφιακοί» πολίτες.