Ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος, γνωστός με το φιλολογικό ψευδώνυμο Πολ Αρκάς, Έλληνας φιλόσοφος, λογογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, μυθιστοριογράφος, μεταφραστής και δημοσιογράφος, γεννήθηκε στις 31 Ιουλίου 1864 στο χωριό Τερψιθέα, κοντά στα Μαντζαβέϊκα, Κυπαρισσίας στο σημερινό νομό Μεσσηνίας και πέθανε στις 28 Ιουλίου 1922 στην Αθήνα.
Ήταν παντρεμένος με την Ειρήνη Δημητρακοπούλου, με την οποία δεν απέκτησαν απογόνους.
Βιογραφία
Πατέρας του ήταν ο Τάσσος Δ. Δημητρακόπουλος [1], συνταξιούχος έπαρχος, νομάρχης και κτηματίας, και μητέρα του η Ευφροσύνη με καταγωγή από την Ευρυτανία, όπου τη γνώρισε ο πατέρας του, τότε έπαρχος της περιοχής και παντρεύτηκαν. Ο Πολύβιος, είχε έναν μεγαλύτερο κατά έντεκα χρόνια αδελφό, τον κτηματομεσίτη Δημήτριο Δημητρακόπουλο, και ξαδέλφια του ήταν οι πολιτικοί της εποχής, Δημήτριος και Νικόλαος Πέτρου Δημητρακόπουλος, που υπηρέτησαν κατ΄ επανάληψη ως υπουργοί. Ανιψιά του, κόρη του Δημητρίου Δημητρακόπουλου, ήταν η Ευφροσύνη Λόντου-Δημητρακοπούλου, ιδρύτρια του «Ελεύθερου Θεατρικού Οργανισμού Παιδικού και Εφηβικού Θεάτρου».
Σπουδές
Ο Πολύβιος παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού στο σχολείο του χωριού Σπηλιά Μεσσηνίας. Το 1870 καταστράφηκε από πυρκαγιά η εξοχική κατοικία της οικογένειας του στην Κυπαρισσία και σταδιακά χάθηκε το σύνολο της πατρικής του κτηματικής περιουσίας, καθώς ο πατέρας του προχώρησε στη σύναψη δανείων με τοκογλύφους, οι οποίοι τον απογύμνωσαν από τα περισσότερα περιουσιακά του στοιχεία, ενώ το 1877 η οικογένεια του πούλησε ότι είχε απομείνει και ακολούθησε τον Πολύβιο στην Αθήνα, όπου είχε εγγραφεί στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών έγραψε την κωμωδία «Ο Μπάρμπα-Θανάσης» και επιχείρησε να την εκδώσει, δίχως επιτυχία, προσπαθώντας να εξασφαλίσει συνδρομητές. Την ίδια εποχή παρακολούθησε για μικρό χρονικό διάστημα, μαθήματα στο Ωδείο Αθηνών.
Ήταν μέτριος μαθητής και ο πατέρας του, αρχικά, τον προόριζε να σπουδάσει Νομικά, όμως λίγο πριν την ολοκλήρωση των εγκύκλιων μαθημάτων, κι ύστερα από σχετική προτροπή του πατέρα του, πήρε μέρος, με επιτυχία, στις εξετάσεις της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, στην οποία εισήχθη τον Δεκέμβριο του 1880 και για δύο χρόνια παρακολούθησε τα μαθήματα της στις εγκαταστάσεις της στον Πειραιά. Περί το τέλος του δευτέρου έτους αποβλήθηκε από τη Στρατιωτική Σχολή, μαζί με δύο άλλους συμμαθητές του, από τον τότε διοικητή της Πάνο Κολοκοτρώνη, όταν κατηγορήθηκε άδικα για κάποιο αδίκημα. Ακολούθως επανήλθε στο Βαρβάκειο και ολοκλήρωσε το Γυμνάσιο, ενώ στη συνέχεια γράφηκε στη Νομική Σχολή Αθηνών και παρακολούθησε, σποραδικά, τα μαθήματα για δύο χρόνια.
Στρατιωτική καριέρα
Το 1884, κατατάχθηκε σε ένα από τα Πεζικά Τάγματα των Αθηνών με το βαθμό του Δεκανέα, λόγω της φοιτητικής του ιδιότητας και αργότερα αποσπάσθηκε στη Χωροφυλακή, με το βαθμό του Λοχία, ως επικεφαλής αποσπάσματος στην περιοχή της Μεγαρίδος, καταδιώκοντας φυγόδικους και ληστές. Εκεί γνώρισε, μετά από σύσταση του Πάνου Κολοκοτρώνη, τον Ταγματάρχη Σθενέλαο Αμπάτη, ο οποίος τον προσέλαβε ως Γραμματέα του, όταν διορίστηκε Επιθεωρητής Χωροφυλακής Πελοποννήσου. Στο τέλος του 1899 βρίσκονταν στο Ναύπλιο, όπου τον φιλοξενούσαν στο σπίτι τους οι φίλοι του, παιδιά του Συνταγματάρχη Δημητρίου Πλαπούτα, και μετά από εξετάσεις εισήχθη στη Σχολή Υπαξιωματικών. Αποφοίτησε από τη Σχολή Υπαξιωματικών το 1892 και τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου τοποθετήθηκε στο 1ο Σύνταγμα Πεζικού με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού, όμως στις 2 Φεβρουαρίου 1893, υπήρξε σε βάρος του καταγγελία από τη Δέσποινα Δροσινού για άσκηση σωματικής βίας, βιασμό και μετάδοση ανίατου σεξουαλικού νοσήματος από το όποιο έπασχε ο Δημητρακόπουλος, στην κόρη της Αμαλία Δροσινού, ένα εξάχρονο κορίτσι, [2] και λίγο αργότερα καταδικάστηκε από Στρατοδικείο, σε ποινή δέκα ετών και ενός μηνός πρόσκαιρων δεσμών, για αδίκημα μετά από καταγγελία μητέρας και κόρης.
Παρέμεινε στις φυλακές του Μενδρεσέ για ενάμισι έτος, επιδιώκοντας να πετύχει την αναθεώρηση της δίκης του, η οποία κατέληξε στην επικύρωση της πρωτόδικης ποινής. Ακολούθησε η καθαίρεση του τον Μάιο του 1894 και η μεταφορά του, αρχικά, στις φυλακές Συγγρού και στη συνέχεια στις φυλακές του Παλαιού Στρατώνα. Η ποινή του μετριάστηκε με απόφαση του Αρείου Πάγου, στον οποίο κατέφυγε με συνήγορο το δικηγόρο Νικόλαο Παπαλεξανδρή, γνωστό θεατρικό κριτικό της εποχής, και μετατράπηκε σε φυλάκιση πέντε ετών, ενώ ένα χρόνο αργότερα απαλλάχθηκε με Βασιλική χάρη στις 4 Ιουλίου 1895, μετά από ενέργειες του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου -Υπασπιστή του Βασιλιά Γεώργιου Α', και αποφυλακίστηκε στις 9 Ιουλίου του ίδιου έτους.
Λογοτεχνική δράση
Έγραψε την πρώτη του κωμωδία στη φυλακή το 1893, ενώ μετά την καθαίρεση και την αποφυλάκιση του αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στη λογοτεχνία. Επέλεξε το φιλολογικό ψευδώνυμο «Πολ Αρκάς», για να τιμήσει την περιοχή που γεννήθηκε, η οποία παλαιότερα ονομάζονταν «Αρκαδιά». Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στις περισσότερες ημερήσιες Αθηναϊκές εφημερίδες, όπως το «Εμπρός», αλλά και περιοδικά της εποχής, ενώ το 1902 εξέδωσε το περιοδικό «Πρωτεύουσα», όπου δημοσίευσε ευθυμογραφήματα, χρονογραφήματα, μελέτες και δοκίμια, είτε με το πραγματικό του όνομα είτε με ψευδώνυμα, όπως, «Ζοζό», «Ζλαπ», «Paul Arcas», «Κόντε Κουρούπης» και άλλα, ενώ την περίοδο από το 1916 ως το 1917, εξέδωσε την εφημερίδα «Θρίαμβος-Θάρρος». Ήταν ένας από τους ιδρυτές της «Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων», ενώ διετέλεσε και σύμβουλός της από το 1909 ως το 1916 και δύο φορές αντιπρόεδρος της.
Με τη διαθήκη του που δημοσιεύθηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών, κληρονόμους του κατέστησε τη σύζυγο του και τις ανιψιές του Ευφροσύνη Λόντου-Δημητρακοπούλου και Κυργουσίου. Τα έργα του καταμετρήθηκαν και τοποθετήθηκαν εντός κιβωτίου που παραδόθηκε προς φύλαξη στην Ένωση Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, με τη σύζυγο του να κρατά ένα από τα δύο κλειδιά του και τον πρόεδρο της Ενώσεως να κρατά το άλλο.
Εργογραφία
Δημοσίευσε 75 θεατρικά έργα, 40 μυθιστορήματα, 20 τόμους έμμετρα σατυρικά, δέκα τόμους χρονογραφήματα και άρθρα καθώς και 3 τόμους διηγήματα. Υπήρξε Αθηνολάτρης και Αθηνολόγος, κι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς της εποχής του, που έγραψε ποιήματα και μυθιστορήματα με τεράστια απήχηση στην Ελλάδα, τα οποία μεταφράστηκαν και στη Γαλλική γλώσσα. Στις Γαλλικές εκδόσεις του ο συγγραφέας χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο «Paul Arcas». Το έργο του απλώνεται σε πολλά από τα είδη του γραπτού λόγου, όπως ποίηση, πεζογραφία, χρονογράφημα, ευθυμογράφημα, ιστορικές και φιλολογικές εργασίες, κοινωνιολογικές και ψυχολογικές μελέτες. Εντάσσεται στη λογοτεχνική γενιά του 1880 και υπήρξε φανατικός αντίπαλος των δημοτικιστών, υποστηρίζοντας ως τα τελευταία του έργα την καθαρεύουσα -με εξαίρεση τα διαλογικά μέρη των πεζογραφημάτων του, των κωμωδιών και των επιθεωρήσεων του, όπου έκανε χρήση του δημοτικού και ιδιωματικού λόγου. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από το οξύτατο χιούμορ του, στοιχεία που ιδιαίτερα στις κωμωδίες και τις επιθεωρήσεις του, τον κατέστησαν έναν από τους δημοφιλέστερους και πλέον εμπορικούς θεατρικούς συγγραφείς της εποχής του.
Ήταν ένας από τους πρώτους συγγραφείς της Ελλάδας που έγραψε επιθεώρηση. Οι θεατρικές του επιθεωρήσεις, τον κατέταξαν στους πρώτους συγγραφείς του είδους στην Ελλάδα. Ως θεατρικός συγγραφέας έγραψε κωμωδίες, δράματα, τραγωδίες, επιθεωρήσεις, οπερέτες και μετέφρασε θεατρικά έργα από άλλες γλώσσες, ενώ υπήρξε ο πρώτος συστηματικός μεταφραστής του Αριστοφάνη. Συνέβαλλε στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της Αθηναϊκής Επιθεωρήσεως, που άκμασε τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνος.
Βιβλιογραφία
Ασχολήθηκε με τον πνευματισμό, με τη διαθήκη του ζήτησε από τους μαθητές του να καλέσουν το πνεύμα του με τις Γραφές. Το 1919, έγραψε ογκώδες έργο με τίτλο:
- «Το μυστικόν της ζωής», στο οποίο εξετάζει τη φυσιολογία του πνευματισμού. Το έργο δεν εκδόθηκε ολοκληρωμένο και στην ουσία αποτελεί μια σειρά δέκα ομιλιών του με γενικό τίτλο «Ο πνευματισμός: Ζωή και επίζησις».
Μυθιστορήματα
- «Τα άνθη της λεμονιάς»,
- «Ο αυτόχειρας»,
- «Η δούκισσα της Πλακεντίας»,
- «Μάγδα η Εβραία»,
- «Το μυστικό του Βοσπόρου»,
- «Η Ραλλού»,
- «Τζέννυ Θεοτόκη». Πάθος, προκλήσεις και σκάνδαλα στην Αθήνα των πρώτων χρόνων του ελληνικού κράτους.
Σύμφωνα με την πλοκή του έργου η κόμισσα Θεοτόκη, στα σαράντα της χρόνια, είναι μία καλλονή. Για να την συγκινήσει ένας όμορφος νεαρός Αθηναίος ρίχνει με το ψωράλογο του το Φαναριώτη συνοδό της από το άτι του. Η κόμισσα τον ερωτεύεται παράφορα, ξεσηκώνοντας την αντίδραση της Δούκισας της Πλακεντίας.
- «Η χρυσωμένη λάσπη»,
- «Η ζωή του θανάτου», μυθιστόρημα πνευματισμού.
Θεατρικά
Δράματα / Κωμωδίες
- «Η Μαρκέλλα», το πρώτο θεατρικό του έργο παραστάθηκε από το θίασο του Δημήτρη Κοτοπούλη, πατέρα της Μαρίκας Κοτοπούλη, στο θέατρο «Ομόνοια», μετέπειτα «Νέα Σκηνή», στις 19 Ιουνίου 1895 κι ενώ ο Δημητρακόπουλος βρίσκονταν στη φυλακή.
- «Από τη Γη στον Ουρανό»,
- «Η αιώνια γυναίκα»,
- «Ο Βελισάριος»,
- «Η Βουλγάρα»,
- «Ο γελωτοποιός του βασιλέως»,
- «Η Διδώ»,
- «Ο Ίκαρος»,
- «Ιωάννης Κωλέττης»,
- «Ο κουρσάρος»,
- «Ο Θεός κελεύει»,
- «Η μέλισσα»,
- «Οι μυλόπετρες»,
- «Το ψωμί»,
- «Αντίο Γλαρέντζα»,
- «Από τη γη στον ουρανό»,
- «Λουλουδόκοσμος»,
- «Βελισάριος»,
- «Μυρτώ»,
- «Ειρήνη η Αθηναία»,
- «Η ανάσταση του Λαζάρου»,
- «Ενοικιάζεται»,
- «Οι ζωντοχήρες»
- «Τα κουλουβάχατα».
Επιθεωρήσεις
- «Εδώ κι εκεί»,
- «Το καμπαρέ»,
- «Ο κινηματογράφος»,
- «Η μαντάμ Μαίρη»,
- «Πολεμικά Παναθήναια», την Άνοιξη του 1913 στη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού πολέμου. Το έργο που συνέγραψε από κοινού με τους Μπάμπη Άννινο και Γεώργιο Τσοκόπουλο, παραστάθηκε από το θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη στο θέατρο «Νέα Σκηνή».
- «Η Ρωμιοπούλα».
Όπερες
- «Πειρατής», με μουσική του εθνικιστή συνθέτη Θεόφραστου Σακελλαρίδη,
- «Διδώ», με μουσική του Διονυσίου Λαυράγκα.
Οπερέτες
- «Σία κι αράξαμε», με μουσική του Θεόφραστου Σακελλαρίδη,
- «Η Κρητικοπούλα», με μουσική του Σπυρίδωνα Σαμάρα,
- «Η πριγκίπισσα της Σασσόνος», με μουσική του Σπυρίδωνα Σαμάρα.
Μελέτες
- Η «Χρυσή Διαθήκη», περιλαμβάνει αποφθέγματα–γνωμικά και συμβουλές, με σπινθηροβόλο πνεύμα και χιουμοριστική διάθεση, που σκοπό έχουν να αποτελέσουν έναν «οδηγό ζωής». Αποτελούν τη φιλοσοφία του, το πιστεύω του, την ίδια του τη συνείδηση, και τις οποίες τις έδωσε στον αγαπημένο του «πετεινό», κάποιο μεσονύκτιο, με την εντολή να διερευνήσει τον κόσμο μέχρι το πρωί.
Του έδωσε συμβουλές, όπως «ν' απεχθάνεσαι την γυναίκα ως υποκείμενον, να την λατρεύεις ως αντικείμενον, να την υποφέρεις ως ρήμα, και να την καταδικάζεις πάντοτε ως κατηγορούμενον», αλλά και, «μην παραδεχθείς ποτέ ότι η ιστορία διδάσκει, είναι ανόητος ιδέα –εάν η ιστορία δίδασκε, δεν θα ήταν η μία σελίδα της αντιγραφή της άλλης..». Παράλληλα ζήτησε από τον πετεινό του, ως πετούμενο, επιστρέφοντας να του φέρει τα αποτελέσματα, που απετέλεσαν το υλικό για τη «Σιδηρά Διαθήκη».
- Η «Σιδηρά Διαθήκη», το 1919, είναι το πιο γνωστό έργο του. Περιέχει ηθικοπολιτικά διδάγματα και αποφθέγματα του συγγραφέα σχετικά με τη ζωή και τα κοινωνικά ήθη των Ελλήνων του καιρού του.
Ποιήματα
- «Εξωτικά τραγούδια»,
- «Σατιρικό»,
- «Ο Υπερκόσμιος Παρνασσός», μεταθανάτια ποιητική ανθολογία, η οποία περιέχει μια σειρά από πνευματιστικά ποιήματα του Δημητρακόπουλου.
Αυτοβιογραφικά
- «Απομνημονεύματα Αξιωματικού», κυκλοφόρησε την 1η Μαρτίου 1896, λίγο καιρό μετά την αποφυλάκιση του και περιλαμβάνει την άποψη του συγγραφέα για τη δικαστική του περιπέτεια, η οποία του κόστισε τη στρατιωτική καριέρα και τη φυλάκιση του, στην διάρκεια της οποίας αυτοκτόνησε ο πατέρας του με διάλυμα φωσφόρου.
- «Απομνημονεύματα Πολύβιου Δημητρακόπουλου».
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Ψηφιοποιημένα έργα του Πολύβιου Δημητρακόπουλου
- Απομνημονεύματα Πολύβιου Δημητρακόπουλου Ψηφιακή Συλλογή Πλειάς, Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης, Πανεπιστήμιο Πατρών
Παραπομπές
- [Ο πατέρας του σου Πολύβιου, ο ο Τάσσος Δ. Δημητρακόπουλος, αυτοκτόνησε το 1894, όταν ο γιος του ήταν φυλακισμένος στις φυλακές του Μενδρεσέ και πριν από την αναθεώρηση της δίκης του Πολύβιου. Κατεστραμμένος οικονομικά και με μειωμένη σύνταξη λόγω χρεών προς το Δημόσιο Ταμείο, διέλυσε σπίρτα μέσα σε νερό, ήπιε το φώσφορο τους και δηλητηριάστηκε. Νωρίτερα είχε ταχυδρομήσει επιστολή στον μεγάλο του γιο, το Δημήτρη, με την οποία του ζητούσε να φροντίζει τη σύζυγο και μητέρα του.]
.JPG)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου