Το Χρυσόμαλλο Δέρας

Όλοι μας έχουμε ακούσει κάτι για το Χρυσόμαλλο Δέρας, όμως πολλοί από μας δεν ξέρουν καν τι σημαίνει η λέξη «δέρας», πόσο μάλλον ποια είναι η ιστορία του. Η λέξη «δέρας» στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει «δέρμα, προβιά, τομάρι». Το περιώνυμο Χρυσόμαλλο Δέρας είναι το δέρμα του κριαριού που έστειλε η Νεφέλη, πεθαμένη σύζυγος του Αθάμαντα - τον οποίο συναντήσαμε στο παρελθόν - για να γλιτώσει τα παιδιά της, Φρίξο και Έλλη, από τη ζηλιάρα δεύτερη σύζυγο του Αθάμαντα, την Ινώ· η Ινώ, θέλοντας να απαλλαγεί από τα δύο παιδιά, κατέστρωσε ένα κόλπο, το οποίο στοίχισε όλη τη σοδειά του Ορχομενού της Βοιωτίας και, παράλληλα, εξασφάλισε χρησμό που έλεγε πως για να αποκατασταθεί η σοδειά, θα έπρεπε να θυσιαστεί ο Φρίξος και η Έλλη.

Έτσι, δευτερόλεπτα πριν την προσφορά τους ως θυσία, η Νεφέλη έστειλε με ένα σύννεφο το κριάρι αυτό με το γυαλιστερό και χρυσόμαλλο δέρμα, πάνω στο οποίο ανέβηκαν ο Φρίξος και η Έλλη.
Πέρασαν βουνά, λαγκάδια, ποταμούς και πεδιάδες και έφτασαν στο στενό της θάλασσας που χωρίζει τη Ευρωπαϊκή Θράκη από την Ασιατική Μικρά Ασία· εκεί, ζαλίστηκε η Έλλη και πέφτοντας στη θάλασσα, πνίγηκε. Από τότε, η θάλασσα (πόντος) αυτή πήρε το όνομα της Έλλης, έτσι σήμερα έχουμε τον Ελλήσποντο. Ο Φρίξος, λυπημένος, συνέχισε την πορεία του, περνώντας από την Προποντίδα, το Βόσπορο, τον Εύξεινο Πόντο και τελικά έφθασε στην Κολχίδα, βασιλιάς της οποίας ήταν ο Αιήτης, που δέχθηκε και περιποιήθηκε το πριγκηπόπουλο.

Εκεί, ο Φρίξος θυσίασε το κριάρι στο Φύξιο Δία, προστάτη των φυγάδων, ενώ το δέρμα του το χάρισε στο φιλόξενο Αιήτη, ενώ, σύμφωνα με το μύθο, το κριάρι αργότερα έγινε αστέρι στον Ουρανό. Ο Αιήτης, που είχε καθιερώσει το χρυσόμαλλο δέρας ως σύμβολο της βασιλείας του, το κρέμασε σε μια βαλανιδιά στο Άλσος του Άρη, όπου το φύλαγε ένας ακοίμητος δράκοντας, που είχε μήκος όσο ένα 50κωπο καράβι και παρέμενε ενεργός μέρα και νύχτα, ενώ, για να ευχαριστήσει το Φρίξο, ο Αιήτης, γιος του Ήλιου και της Ωκεανίδας Περσηίδας, νύμφεψε τον Ιάσονα με την κόρη του Χαλκιόπη, καρπό της συνεύρεσής του με την επίσης Ωκεανίδα Ιδυία. Από τον έρωτά τους, προέκυψαν τέσσερα παιδιά: ο Άργος, ο Κυτίσωρος, ο Μέλανας και η Φροντίδα.

Στην Ιωλκό της Θεσσαλίας, μετά το θάνατο του Κρηθέα ο Πελίας, εξώγαμος γιος της συζύγου του, Τυρώς, μαζί με τον Ποσειδώνα, σφετερίστηκε το θρόνο του πατριού του, που δικαιωματικά άνηκε στον Αίσονα, τον πατέρα του Ιάσονα. Έτσι, ο Αίσονας, για να προστατέψει το νεογέννητο γιο του, άφησε να κυκλοφορήσει η φήμη ότι είχε πεθάνει, ενώ στην πραγματικότητα, κρυφά μες τη νύχτα, τον παρέδωσε στον Κένταυρο Χείρωνα, για να τον προστατέψει και να τον μορφώσει. Είκοσι χρόνια μετά, μονοσάνταλος - όπως έλεγε και ο χρησμός του Μαντείου προς τον Πελία - ήρθε να ζητήσει το θρόνο του πίσω. Ο Πελίας κατατρομοκρατήθηκε, γι’ αυτό και όρισε στον Ιάσονα ένα δύσκολο άθλο, για τον οποίο σκαρφίστηκε τάχα ότι το φάντασμα του εξάδελφού του, Φρίξου, το επιθυμούσε: να αρπάξει το Χρυσόμαλλο Δέρας.

Ο Ιάσονας, αντάξιος της εκπαίδευσής του, συμφώνησε και, αφού συνάντησε το γέρο, πια, πατέρα του, άρχισε να προετοιμάζεται για την εκστρατεία, η οποία έμεινε στην ιστορία γνωστή ως Αργοναυτική Εκστρατεία, και για την οποία θα αφιερώσουμε επόμενά μας άρθρα. Φθάνοντας τελικά στην Κολχίδα, ο Ιάσονας φανέρωσε το σκοπό του στον Αιήτη, ο οποίος τον έβαλε σε μια δοκιμασία, την οποία πέρασε με τη βοήθεια της δευτερότοκής του κόρης, μάγισσας Μήδειας, η οποία ερωτεύτηκε τον ήρωα. Έτσι, ο Ιάσονας μαζί με τη Μήδεια άρπαξαν το Χρυσόμαλλο Δέρας, αφού ο Ορφέας αποκοίμισε με τη μαγική μουσική του λύρα το τέρας που το φύλαγε, και επέστρεψαν, παντρεμένοι πλέον, στην Ιωλκό της Βοιωτίας.

Ο Πελίας, όμως, δεν έλεγε να αφήσει το θρόνο του, έτσι, ο Ιάσονας κατέφυγε στα μαγικά της Μήδειας, που έκανε τις κόρες του να τον διαμελίσουν, τάχα για να τον ξανανιώσουν· ο λαός της Ιωλκού αντέδρασε, έτσι το ζευγάρι έφυγε από την Ιωλκό εξόριστο. Ο ήρωας πέθανε αρκετά χρόνια μετά, έχοντας στο ενεργητικό του τη συμμετοχή του σε πολλά ηρωικά κατορθώματα και την αρχηγεία της Αργοναυτικής Εκστρατείας, που τόσο πολύ γοήτεψε τους μελετητές της ιστορίας και θεωρείται, από πολλούς, ως το «προπύλαιο» του Τρωικού Πολέμου.

ΑΠΟ http://www.typos.com.cy