ΜΙΚΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

ΜΙΚΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ: Η Πλάτη βρίσκεται περίπου 9 χιλιόμετρα[4] προς τα βορειοανατολικά των Φιλιατρών σε υψόμετρο 294[1][5] μέτρα και απέχει 10 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. ΙΣΤΟΡΙΑ: Το χωριό που βρίσκεται κάτω από το βουνό της Μάλης έχει μακρόχρονη ιστορία. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Καναλουπού, ενώ ως Πλάτη αναφέρεται από το 1956.[6][7] Πάντως το χωριό συναντάται με την ονομασία Καναλουπού ή Κανελουπού ή Καναλωπού και σε προγενέστερες βιβλιογραφικές πηγές-αναφορές. Ο οικισμός αναφέρεται, σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Η Καναλουπού (Canalupu), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Αρκαδίας (ή Αρκαδιάς, δηλαδή την περιοχή της σημερινής Κυπαρισσίας), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης).[8] Η Καναλουπού προσαρτήθηκε στον παλαιό Δήμο Εράνης το 1835,[9] ενώ αναφέρεται, το 1853 στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή ως χωριό του Δήμου Εράνης της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 115 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[10] Το 1899 μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[11] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[12] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Το 1912 το χωριό της Καναλουπούς αποσπάται από τον Δήμο Εράνης και εντάσσεται στην Κοινότητα Χαλαζονίου, που είχε ως έδρα το Χαλαζόνι,[13][14] ως και το 1919,[15] που η Καναλουπού αποσπάται από την κοινότητα αυτή και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Καναλουπούς.[16] Η Καναλουπού παρέμεινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, από το 1919 ως το 1956, που το χωριό μετονομάζεται σε Πλάτη και η Κοινότητα σε Κοινότητα Πλάτης,[17] και συνέχισε με το νέο όνομα ως έδρα της Κοινότητας Πλάτης από το 1956 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Φιλιατρών,[18] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[19][4] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. ΑΠΟ http://www.hellenicaworld.com/Greece/Geo/gr/PlatiMessinias.html

Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2012

ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΙΛΙΑΤΡΩΝ

Στη περιοχή των Φιλιατρών υπήρχε ζωή από τη Λίθινη εποχή. Αυτό αποδεικνύεται από τους λίθινους πελέκεις και τα εργαλεία που βρέθηκαν στον άξονα του ποταμού "Κρουνοί" και χρονολογούνται από τη περίοδο αυτή.

Κατά τη Νεολιθική εποχή στη περιοχή των Φιλιατρών υπήρχε οικισμός πρωτόγονων ανθρώπων. Αυτό θεμελιώνεται και από τα πολυάριθμα σπήλαια που βρίσκονται ανατολικά των Φιλιατρών.
Στα αρχαία χρόνια στη περιοχή της Αγίας Κυριακής υπήρχε κτισμένος οικισμός με το όνομα
ΕΡΑΝΑ. Στην ίδια περιοχή υπήρχαν και οι μικρότεροι οικισμοί Αρήνη, Αλίαρτος και Έρμακας (Αρμακάδια). Η περιοχή ήταν εύφορη και πλούσια. Οι κάτοικοί της πήραν μέρος στο Τρωικό Πόλεμο υπό τον βασιλιά της Πύλου Νέστορα. Το ιερό της Εράνας πιστεύεται ότι ήταν αφιερωμένο στον Εραναίο Ποσειδώνα. Σ` αυτόν άλλωστε αποδίδεται η μαρμάρινη κεφαλή ωραιότατου αγάλματος που βρέθηκε πολύ κοντά στο ιερό. Δυστυχώς το πολύτιμο άγαλμα χάθηκε κατά τη γερμανική κατοχή. Πάνω στα ερείπια του ιερού της Αρχαίας Εράνας, ανοικοδομήθηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ. Πεντάκλιτος Παλαιοχριστιανική εκκλησία. Κατά τη διάρκεια ανασκαφών στη Παλαιοχριστιανική βρέθηκαν 345 νομίσματα που χρονολογούνται 1500 χρόνια πριν την ανοικοδόμησή της. Σήμερα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Μετά την απελευθέρωση του 1821, οι κάτοικοι που δε γνώριζαν την αρχαιολογική αξία των μνημείων και των ερειπίων κατέστρεψαν τα πάντα προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν για προσωπική τους χρήση.



 Χάλκινα νομίσματα Ιουστινιανού Α΄ (527-565). Ιουστινιανού Β΄ (565-578) και Μαυρίκιου Τιβέριου (582-602). Βρέθηκαν στη περιοχή της Αγίας Κυριακής Φιλιατρών

Η γύρω περιοχή των Φιλιατρών αλλά και ο χώρος της Αρχαίας Εράνας κατοικείται αργότερα από τους Ρωμαίους. Αυτό γίνεται φανερό έκτός των άλλων και από τα Ρωμαϊκά λουτρά που ερείπιά τους σώζονται μέχρι σήμερα.

Η περιοχή το 267 μ.Χ. δέχθηκε την επιδρομή των Γότθων. Το 347 μ.Χ. υπάγεται στη Βυζαντινή αυτοκρατορία με ακμάζουσα πόλη τότε τη Χριστιανούπολη.

Το 589 μ.Χ. δέχτηκε την επιδρομή των Σλάβων, που όμως δεν επηρέασαν τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής. Μερικά τοπωνύμια στη περιοχή όπως Μυρίτοβα, Γαλάτοβα, Λέκιτα, Ποδαγορά, Τοπόλη κ.λ.π. θυμίζουν το πρόσκαιρο πέρασμά τους.

Το 1205 φτάνουν στη περιοχή οι πρώτοι Φράγκοι. Τα Φιλιατρά ήταν τότε χωριό. Οι Φράγκοι θέλοντας να διαδώσουν τη δική τους θρησκεία καταλάμβαναν και μετέτρεπαν τους ορθόδοξους ναούς σε δικούς τους (Παναγία Βλαχέρνα) ή έκτιζαν καινούργιους (Άγιος Διονύσιος της Μώραινας, Αγία Μαρίνα).
Κατά την ενετοκρατία οι Φιλιατρινοί βοήθησαν με τον τρόπο τους Ενετούς εναντίον των Τούρκων για την επικράτησή τους στη Πελοπόννησο. Στη περιοχή του Λαγγουβάρδου μάλιστα υπήρχε ενετικό παρατηρητήριο.

Μεγάλο ρόλο έπαιξαν τα Φιλιατρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, αφού πολλοί Φιλιατρινοί υπήρξαν αγωνιστές, Φιλικοί (Αλ. Λουκόπουλος) και οπλαρχηγοί. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία της Λενιώς Βλαστού που με το παιδί της αγκαλιά πήδησε στο γκρεμό για να μην ατιμαστεί από τους Τουρκαλβανούς, καθώς και του Παναγή Λελώνη που κρεμάστηκε από τους Τούρκους. Το μεγαλύτερο κτύπημα τα Φιλιατρά το δέχτηκαν από τον Ιμπραήμ το Μάιο του 1825. Οι στρατιώτες του έκαψαν και λεηλάτησαν τις εκκλησίες, τα σπίτια, τις αποθήκες και σκότωσαν όσους από τους αμάχους είχαν παραμείνει στη πόλη.

Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους τα Φιλιατρά εξελίχθηκαν σε σημαντικό εμπορικό κέντρο. Το 1833 συστάθηκε ο Δήμος Εράνης. Η ονομασία υποδηλώνει την ιστορική συνέχεια της περιοχής από την αρχαία Εράνα. Ο πρώτος Δήμος είχε έδρα τα Φιλιατρά και περιελάμβανε τα χωριά Χαλαζόνι, Κατσίμπαλι, Βάλτα, Καναλουπού και Χριστιάνους. Πρώτος Δήμαρχος διορίστηκε ο Ζαχαρίας Νικ. Πασχαλίγκος. Από τότε μέχρι το 1886, που τρομερός σεισμός κατέστρεψε τη πόλη και την ενδοχώρα της, τα Φιλιατρά γνώρισαν μεγάλη οικονομική και κοινωνική ακμή. Από τα μικρά λιμάνια της Αγίας Κυριακής και του Αγριλιού γινόταν εξαγωγή των κυριότερων προϊόντων της περιοχής: λάδια, κρασιά, σταφίδες. Το εμπόριο γινόταν απευθείας χωρίς μεσάζοντες με τη Τεργέστη, τη Νεάπολη, το Λιβόρνο και το Λονδίνο. Στα αρχοντικά της πόλης υπήρχε αφάνταστη χλιδή. Οι άρχοντες φορούσαν χρυσοκέντητες στολές. Μετά το καταστρεπτικό σεισμό του 1886, η πόλη ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων. Σε απόσπασμα υπηρεσιακής εκθέσεως αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι "… τα Φιλιατρά έλαμψαν από την φιλεργία των κατοίκων των και από την φυσική του τόπου ανάπτυξη μόνα, χωρίς να λάβουν έξωθεν ουδέν βοήθημα". Και πραγματικά τα Φιλιατρά, κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα, κάλπαζαν στο δρόμο της προόδου και έλαμψαν αφού βρέθηκαν μεταξύ των 10 πρώτων πόλεων της Ελλάδας, από άποψη δημοτικών έργων και πνευματικής κίνησης. Σπουδαία έργα που θυμίζουν την περίοδο αυτή είναι τα δύο φλωρεντιανά σιντριβάνια της πόλης, το κτίριο του Δημαρχείου με το Ρολόι και η Δεξαμενή. Τότε γίνεται και η διαμόρφωση της σημερινής Πλατείας Καποδιστρίου καθώς και των κεντρικών δρόμων.

Το 1873 πανώλη θερίζει τα Φιλιατρά.

Το 1886, στις 15 Αυγούστου, γίνεται μεγάλος σεισμός που ισοπεδώνει τη πόλη. Την ακμή όμως διαδέχεται παρακμή. Το 1901 η οικονομία της πόλης δέχεται μεγάλο πλήγμα. Ο περονόσπορος κατέστρεψε όλα τα αμπέλια. Τα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας δεν είναι ομαλά. Σε λίγο αρχίζουν οι μακροχρόνιοι πόλεμοι. Ο κόσμος αρχίζει να φεύγει για τη πρωτεύουσα ή ακόμα χειρότερα ξενιτεύεται. Συγχρόνως πολλοί κάτοικοι της ορεινής Τριφυλίας και Αρκαδίας έρχονται και εγκαθίστανται στα Φιλιατρά. Η παρακμή καταφθάνει. Όσοι απομένουν ασχολούνται με τη γεωργία. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα εύφορη. Το 1946 εκτοπίζεται ριζικά η σταφιδοκαλλιέργεια και αρχίζει η εποχή της καλλιέργειας ποτιστικών κηπευτικών. Αργότερα θα ξεκινήσει η "θερμοκηπιακή καλλιέργεια" που θα φέρει νέα οικονομική άνθιση στη περιοχή.

Το 1914 λόγω της νέας διοικητικής αναδιάρθρωσης του κράτους καταργούνται πολλοί Δήμοι της χώρας, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Εράνης, και αντικαθίστανται από κοινότητες. Τη θέση του παίρνει η κοινότητα Φιλιατρών. Το 1929 καταργούνται οι κοινότητες και επανιδρύονται οι Δήμοι. Ο νέος Δήμος της πόλης μας δεν ονομάζεται πλέον Δήμος Εράνης, αλλά Δήμος Φιλιατρών.

 ΑΠΟ http://www.filiatra.gov.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: